Chciałabym umieścić w swoim utworze teksty dwóch dzieł, których nie jestem autorką. Chodzi o dwie pieśni ludowe: "Siadaj nie gadaj" i pieśń weselną, autorów nie znam. (Dla zainteresowanych linki do utworów: i ). Pierwszy z tych tekstów był wykorzystany w "Nad Niemnem", ale z tego co wiem, Orzeszkowa nie była jego autorką.
Oba te utwory chciałabym przedstawić jako element dziedzictwa kulturowego krainy, którą tworzę.
Teraz pytanie: czy mogę je przytoczyć w całości i jeżeli tak (utwory stare, więc ewentualne autorskie prawa majątkowe wygasły) czy mam podawać źródło czy mogę to sobie podarować?

Podaj informacyjnie jak wiesz, albo opisz pieśń ludowa autor nn itp.

Możesz przytoczyć w całości. Te utwory nie są chronione prawem autorskim.
Zresztą, ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych zezwala również na cytowanie utworów chronionych:

Oddział 3: Dozwolony użytek chronionych utworów
Art. 29.
1. Wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym wyjaśnianiem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości.

Najlepiej podać w odnośniku źródło, z którego cytujesz tekst - nie przechwyciłaś go z powietrza. Takie utwory często miały rózne wersje, dodawano do nich nawet całe strofy, zmieniano niektóre wersy, więc dobrze jest wskazać, co dla Ciebie jest bazą.

To w takim razie zapytam, jak się szuka autorów takich dzieł, bo pojęcia nie mam

Ja nie pisałam o szukaniu autorów lecz o podaniu źródła, z którego zaczerpnęłaś tekst. To może być również strona internetowa.

Pamiętam taką sytuację, że kiedyś ciągle natrafiałam na odniesienia do Jabłoneczki J. Przybosia. To był zbiór pieśni ludowych, które Przyboś, skądinąd poeta awangardowy, zebrał i opublikował w całkiem dużym tomie. Taki odnośnik nie mówi nic o autorstwie samego tekstu, lecz po prostu podaje, gdzie można go znaleźć.

Rubia, tylko ten przepis nie do końca ma tutaj zastosowanie. Utwory jak mniemam zostały już pozbawione praw majątkowych (70 lat po śmierci autora). A art 29 odnosi się do praw majątkowych. Tutaj wystarczy opisanie autora lub podanie za kim się cytuje.

Wolha.Redna pisze:To w takim razie zapytam, jak się szuka autorów takich dzieł, bo pojęcia nie mam

google, biblioteki itd...

Grimzon, wiem, że ten przepis tutaj nie ma zastosowania. Podałam go, tak trochę na wyrost, gdyż temat został sformułowany bardziej ogólnie, a czasem nasi użytkownicy mają wątpliwości dotyczące całkowicie współczesnej piosenki czy wiersza.

A co do współczesnych, czy kontekst ma znaczenie? Chodzi mi o coś takiego: załóżmy, że tworzę scenę, gdzie młodzież szkolna uczy się Różewicza, więc tego Różewicza cytuję. To jest dość jasne. A co, gdybym chciała stworzyć krainę, w której trubadur tworzy pieśni i złożyłoby się tak, że byłyby to utwory Różewicza?

Jednak musiałabyś podać, że to Różewicz. "Dozwolony użytek" oznacza, że nie musisz pytać autora ani spadkobierców o zgodę ani płacić im za wykorzystanie cytatu, lecz autorstwo jest niezbywalne. Nie można go przenieść na trubadura...

Nie no, autorstwo jest jasne, tylko chodzi mi o dozwolony zakres cytowania, no i kontekst. Czyli w zasadzie wiem, co chciałam wiedzieć, dzięki wielkie za pomoc.

Za http://krause-legal.com/swoboda-cytowan ... autorskim/

1) Cytat może zostać wykorzystany jedynie w odrębnym utworze autorskim. Oznacza to, że chcąc wykorzystać fragment cudzej wypowiedzi, utworu, należy zastanowić się wpierw, czy nasze dzieło jest na tyle oryginalne i twórcze, aby można je było uznać za utwór w rozumieniu prawa autorskiego. Źródło cytatu może stanowić zarówno fotografia, program komputerowy, obraz, baza danych, piosenka, czy wiersz i inne, o ile jednak utwór został wcześniej rozpowszechniony.

2) Wykorzystywany w ramach cytatu utwór powinien być przytoczony w niezmienionej wersji. Czyli dla przykładu wiersz powinien być zapisany w tym samym literalnym brzmieniu (można oczywiście pominąć pewne fragmenty cytowanego utworu, dokładnie to jednak zaznaczając).

3) W ramach cytatu możemy wykorzystać w całości tylko “drobny” utwór. Oznacza to np., że nie możemy zacytować całego wiersza (chyba że jest wyjątkowo krótki), noweli, czy powieści. Prawo nie określa dokładnie jak rozumieć ów „drobny” utwór. Należy więc kierować się zdroworozsądkowym podejściem wiedząc, iż ustawodawcy chodzi o ochronę twórcy przed odtworzeniem w całości jego cytowanego dzieła.

4) Cytat może być zastosowany jedynie w celu wyjaśnienia, nauczania, analizy krytycznej oraz w celu uzasadnionym prawami gatunku twórczości. Oznacza to, że twórca wykorzystujący cytat musi wykazać, że wykorzystany cytat jest mu konieczny do tego aby, osiągnąć swój zmierzony cel twórczy. Należy pamiętać, że cytowany utwór musi pozostawać w pewnym twórczym powiązaniu z nowo tworzonym utworem.

5) Każdy cytat musi być rozpoznawalny, czyli prawidłowo oznaczony poprzez wyraźne wskazanie imienia i nazwiska twórcy oraz źródła, z którego pochodzi. Nie powinno się również stosować ogólnych, tzw. „zbiorczych przypisów”, z których wynika jedynie, że w danym dziele wykorzystano określony utwór takiego lub innego autora – każdy cytat musi być osobno opisany. Co istotne, również w przypadku cytowania utworów, których autor nie jest znany (rozpowszechnionych anonimowy) powinniśmy w przypisie do cytatu ten fakt wyraźnie zaznaczyć.

Pozdrawiam

Dla nowych utworów chronionych autorskim prawem majątkowym kwestia jest w miejscu:

Rubia pisze:w zakresie uzasadnionym wyjaśnianiem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości.

Ponieważ przytoczenie utworu może zostać uznane za wykorzystane do podbudowy utworu. Takiego podpięcia się marketingowego do znanej marki. Wtedy takie wykorzystanie jest płatne.

[ Dodano: Nie 06 Gru, 2015 ]

Jacek_L pisze:Cytat może zostać wykorzystany jedynie w odrębnym utworze autorskim. Oznacza to, że chcąc wykorzystać fragment cudzej wypowiedzi, utworu, należy zastanowić się wpierw, czy nasze dzieło jest na tyle oryginalne i twórcze, aby można je było uznać za utwór w rozumieniu prawa autorskiego.

TO akurat jest dość zabawne sformułowanie ponieważ to nie jest rozstrzygalne. Jeżeli objętość cytowań nie jest duża to utwór jest zawsze oryginalny i podpada pod utwór w rozumieniu prawa autorskiego. W szczególności dotyczy to utworów pisanych. Gdzie jeżeli nie przepiszesz innego utworu to praktycznie zawsze mamy utwór w rozumieniu prawa autorskiego na mocy art 1:

1. Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

Z fragmentu o analizie krytycznej wynika, że scena o młodzieży by przeszła, ale z trubadurem już niekoniecznie.

Jacek_L pisze: W ramach cytatu możemy wykorzystać w całości tylko “drobny” utwór. Oznacza to np., że nie możemy zacytować całego wiersza (chyba że jest wyjątkowo krótki),

Kocham jak prawnicy jeszcze bardzie rozmywają to co i tak nie jest ostre. Nie ma definicji drobnego utworu. Bo co to jest fraszka, haiku, a może "Romantyczność" Mickiewicza. I ciężko przeprowadzić gruntowną analizę np. wiersza nie przytaczając całości jego treści. Na co pozwala punkt kolejny.

Wolha.Redna: analiza krytyczna to raczej wykorzystywanie fragmentów w tekstach naukowych i popularnonaukowych, recenzjach, omówieniach. itp. Prawa gatunku twórczości byłyby tu ważne. Prawa gatunku, jakim jest powieść czy opowiadanie, pozwalają na wprowadzenie bohaterów, którzy recytują wiersze, śpiewają pieśni i piosenki, biorą udział w przedstawieniach teatralnych. I mogą, oczywiście, wykorzystywać w tym celu cudze teksty.