Główna teza mojej koncepcji filozoficznej, personalizmu onirycznego: śnię, że jestem osobą (to jest wariant tezy, że świat jest moim snem).
Coraz bardziej przekonuję się, że serwowanie bliźnim tezy, iż mi się śnią, jest w filozofii drogą na manowce, niezależnie od terminologii, w którą można by tę tezę przyozdobić. Twierdzenie, że świat jest moim snem, stanowiło rusztowanie, na którym zbudowałem personalizm oniryczny. Dalsze używanie terminu oniryczny byłoby mylące, dlatego znajdę nową nazwę.
Przedstawiam streszczenie nowej wersji, tak oto wygląda moja budowla po usunięciu rusztowania:

Ja = absolutny podmiot.
Bóg = absolutny przedmiot.
Ja i Bóg = dwa “aspekty” Absolutu.

Słowa Ja oraz Bóg wskazują na relacje ich desygnatów do świata. Te relacje różnią się wyłącznie zwrotem. Świat jest odniesiony do Ja; jako człowiek jestem odniesiony – wraz ze światem – do Boga.
Podmiot nie może zobaczyć samego siebie, ponieważ nie może stać się przedmiotem, ale może ujrzeć siebie w Bogu, metaforycznie (met.): Bóg jest moim lustrem.

Absolut jest poza rozróżnieniem na podmiot i przedmiot.
Absolut nie jest w jakiejkolwiek relacji, ponieważ nic innego nie istnieje.
Absolut nie jest taki lub inny, po prostu jest.
Met.: Absolut gra z nicością. Nicość nie istnieje, więc gra nie jest całkowicie realna, jej rezultatem jest świat.

Ja wydaję się być osobą, met.: osobowość jest moją maską.
Osoba:
1. może doświadczać tego, że jest jednym z elementów świata oraz tego, że cały świat jest “jego/jej” światem, i może działać na tej podstawie, angażując intelekt, wolę oraz emocje;
2. oraz może mieć problem z podaniem definicji słowa osoba.

Zasada iluzji: Ja jestem bardziej realny niż osoba, którą wydaję się być.
Zasada interakcji: wszystkie osoby są tak samo realne jak osoba, którą Ja wydaję się być.

Łaska jest pomocą Boga.
1. Łaski nie można wykupić, wyprosić ani wymusić.
2. Jeżeli prawdopodobieństwo otrzymania łaski jest niezerowe, to prawdopodobieństwo sukcesu, w osiągnięciu którego pomocna byłaby ta łaska, rośnie z czasem poświęconym na realizację wyznaczonego celu oraz z intensywnością starań.


Źródło:

https://mdolecki.wordpress.com/texts/po ... n-o-snach/

Ale dlaczego "śnię, że jestem osobą", a przy tym "wszystkie osoby są tak samo realne jak osoba, którą Ja wydaję się być"?
Nie łatwiej, czytelniej by było "myślę, że jestem osobą" albo "tworzę w swoim umyśle siebie jako osobę"?

Czy to oznacza, że śnienia wielu ludzi w rozumieniu tworzenia własnego świata, nakładają się na siebie? A jak ma się to do tego, że w snach czasem można kształtować rzeczywistość? Czy Twój osobisty świat, który śnisz (a raczej ten, który istnieje) może być kształtowany tylko przez Ciebie? Bo gdyby tak istnieć w wielośnieniu/wieloświecie (ile ludzi, tyle możliwości wpływu na świat) i dla każdego Bóg jest lustrem, a jest tylko jeden, to czy z tego nie wynika, że wszyscy ludzie są tą samą osobą/są tacy sami?

Główna teza mojej koncepcji filozoficznej, personalizmu onirycznego: śnię, że jestem osobą

Kto śni?
I o ile dobrze pamiętam, to już Platon coś o tym pisał.

Ja = absolutny podmiot.
Bóg = absolutny przedmiot.

Solipsyzm czystej wody.

Świat jest odniesiony do Ja; jako człowiek jestem odniesiony – wraz ze światem – do Boga.

Podmiot jest odniesiony do przedmiotu? Czy to przypadkiem nie pomylenie pojęć?

Podmiot nie może zobaczyć samego siebie, ponieważ nie może stać się przedmiotem, ale może ujrzeć siebie w Bogu,

Sprzeczność logiczna (na bazie logiki dwuwartościowej). To w końcu może siebie zobaczyć/ujrzeć (przecież to synonimy), czy nie?

Absolut nie jest w jakiejkolwiek relacji, ponieważ nic innego nie istnieje.

To między podmiotem a przedmiotem nie ma żadnej relacji? Przecież to absurd. Sam powyżej nawet piszesz, że podmiot (człowiek) może siebie ujrzeć w Bogu (przedmiot), czyli relacja istnieje.

Absolut gra z nicością. Nicość nie istnieje, więc gra nie jest całkowicie realna, jej rezultatem jest świat.

Jak można grać (kolejny rodzaj relacji) z czymś, co nie istnieje? I co znaczy „nie jest całkowicie realna”? W jakim stopniu? W jakim zakresie? I czym jest w tym ujęciu (do czego się odnosi) pojęcie realności?
Trochę przypomina koncepcję cimcum (kabała luriańska).

Zasada iluzji: Ja jestem bardziej realny niż osoba, którą wydaję się być.

Kim jest Ja?

1. Łaski nie można wykupić, wyprosić ani wymusić.

Jasne, że nie. I nie ma takiej potrzeby, skoro to Ty jesteś podmiotem, czyli także jej dysponentem. Jest ona Twoją funkcją (pochodną, należy do Ciebie). Skoro Bóg jest tylko przedmiotem, to tym bardziej nieznacząca jest Jego łaska.

Ancepa, mogę twierdzić, że świat jest moim snem, ale nie mam dostatecznej podstawy, żeby twierdzić, że świat jest siecią wielu snów (chociaż jest to możliwe), znam tylko moje sny. Nawet zatem, gdyby taka sieć istniała, jej struktura byłaby dla mnie niepoznawalna.
Problem z rozważaniami dotyczącymi statusu ontologicznego snów polega na tym, że łatwo pomylić ujęcie ontologiczne z psychologicznym. Podmiot empiryczny to ten, który leży w łóżku, czasami chrapie, sny rodzą się w jego umyśle. Podmiot transcendentalny, który nie ma ani imienia, ani postaci, jest korelatem wszystkich światów: jawy i snów (które istnieją w podobny sposób).
Myślę, że jestem osobą - jedną z cech osoby jest właśnie myślenie, dlatego ujęcie, w którym myślenie jest czymś innym niż bycie osobą nie odpowiada mi.

Gorgiasz:
owszem, przedstawiona koncepcja jest bliska solipsyzmowi. Świat byłby za ciasny dla innych Ja (transcendentalnych), ale nie jest za ciasny dla innych osób (podmiotów empirycznych).
Ja = podmiot transcendentalny (do pewnego stopnia odpowiada hinduskiemu atmanowi).
Człowiek, osoba, to podmiot empiryczny, czyli jednocześnie podmiot i przedmiot (gdybym jako Marcin D. nie byłbym także przedmiotem, nie mógłbym oddziaływać na inne przedmioty, w tym momencie na klawisze komputera). Nie widzę problemu z tym, że jako osoba jestem odniesiony do Boga.
Jeśli gra się z czymś, co nie istnieje, gra jest paradoksalna, niecałkowicie realna. Czy nie jest paradoksem to, że spośród bardzo wielu bardzo podobnych do siebie światów możliwych powstał nasz?
Bóg jest przedmiotem w tym sensie, że jest tym, do czego cały świat pozostaje w relacji.
Podmiot transcendentalny nie jest przedmiotem, jest poznającym, nie zaś poznawanym, gdyby oglądał samego siebie w samym sobie, stałby się przedmiotem, a jednak tacy filozofowie jak Wittgenstein czy Husserl próbowali o nim pisać. Podmiot może jednak rozpoznać Boga jako drugi aspekt Absolutu (cały świat jest odniesiony zarówno do Boga, jak i do podmiotu) i w ten sposób "zobaczyć" samego siebie w Bogu.
Jestem Absolutem, któremu wydaje się, że jest człowiekiem. Żaden cżłowiek nie jest wszechmocny, potrzebuje łaski, czyli zewnętrznej, niezasłużonej pomocy Boga albo szczęścia, uśmiechu losu (w wersji dla ateistów). Czasami może starać się o coś ze wszystkich sił, a i tak mu nie wyjdzie.

Wybrane problemy związane z rozważaniami metafizycznymi:
1. próba zdefiniowania znaczenia słowa "istnienie" jest nieporozumieniem, ponieważ trzeba istnieć, żeby móc cokolwiek zdefiniować.
2. Czy można z częścią rozmawiać o całości? Człowiek jest elementem świata, jak można z nim rozmawiać o całym świecie oraz o tym, do czego świat jest odniesiony?
3. Słowa (w głowie, na języku, na papierze) są elementami świata, czy za pomocą elementów świata można przedstawić relację między światem a tym, do czego jest on odniesiony (czyli do Ja oraz do Boga)?

Zwykle robi się całkiem zabawnie, gdy obserwuje się, jak autor usilnie stara się wyjaśnić, co ma na myśli, mówiąc lub pisząc o podmiocie transcendentalnym. Np. Fichte usilnie próbował podejmować ten temat, w końcu był zniecierpliwiony na tyle, że opublikował dzieło Sonnenklarer Bericht an das größere Publikum, über das eigentliche Wesen der neuesten Philosophie (Jasny jak słońce referat dla szerszej publiczności, o właściwej istocie najnowszej filozofii). Niestety, tytuł stanowił zbyt optymistyczną zapowiedź prezentacji jego koncepcji.
Można by przewrotnie powiedzieć, że podmiot transcendentalny to taki przedmiot (chociażby przedmiot wypowiedzi), który w ogóle nie jest przedmiotem. Podmiotu transcendentalnego nie można uprzedmiotowić. Żadna koncepcja, żaden opis tego, kim ja jestem, nie jest mną, jestem bowiem opisującym, a nie opisywanym.
Zdecydowanie łatwiej mówić o podmiocie empirycznym, konkretnej osobie, o jej myślach, emocjach i zachowaniu.

Główną tezę personalizmu onirycznego można by sformułować również w takiej postaci: podmiot transcendentalny śni, że jest podmiotem empirycznym.
Jedną z korzyści poznawczych rozważań na temat sposobu istnienia snów jest to, że rozróżnienie pomiędzy podmiotem transcendentalnym oraz empirycznym można przedstawić za pomocą rozróżnienia pomiędzy Śniącym (nieobecnym w żadnym ze światów snów) oraz osobą, którą jestem we śnie.
Jeśli uzna się, że świat jawy istnieje w podobny sposób jak światy snów, wówczas można stwierdzić, że świat jawy kiedyś się pojawił i kiedyś zniknie, a ja będę trwał - tak jak to bywa w świecie snów. Lecz co by znaczyło w tym kontekście słowo: podobny?

Podmiot empiryczny to konkretny człowiek, osoba, ma imię, określone cechy charakteru itp.
Podmiot transcendentalny wydaje się bardziej tajemniczym pojęciem, zwykle albo rozumie się je natychmiast, albo nie rozumie się wcale.
Gdy używam słowa "Ja" (bez dalszych wyjaśnień), odnoszę się do podmiotu transcendentalnego.
Z monumentalnej Historii filozofii Fredericka Coplestona (t. VII, s. 44):
"Fichte powiedział kiedyś studentom: 'Panowie, pomyślcie ścianę'. I kontynuował: 'Panowie, pomyślcie tego, kto pomyślał ścianę'. To jasne, że można by się posuwać tak dalej w nieskończoność: 'Panowie, pomyślcie tego, kto pomyślał tego, kto pomyślał ścianę' i tak dalej. Innymi słowy, niezależnie od tego, jak bardzo staralibyśmy się uprzedmiotowić jaźń, czyli przekształcić ją w przedmiot świadomości, zawsze pozostaje ja lub ego które wykracza poza uprzedmiotowienie i samo jest warunkiem wszelkiego uprzedmiotowienia oraz warunkiem jedności świadomości. I to jest właśnie owo czyste, czyli transcendentalne ja".

Marcin Dolecki pisze: Zwykle robi się całkiem zabawnie, gdy obserwuje się, jak autor usilnie stara się wyjaśnić, co ma na myśli, mówiąc lub pisząc o podmiocie transcendentalnym.

Zabawnie jest zawsze, gdy autor musi wyjaśniać co ma na myśli, nie tylko przy filozoficznych koncepcjach:)
Zaciekawił mnie Twój personalizm oniryczny i z przyjemnością do niego wrócę w spokojniejszym czasie.

Tak naprawdę metafizyka jest przede wszystkim zabawą Sam w sobie jestem życiem, a to, co opisuję, to zaledwie jeden z wytworów życia, coś statycznego, ograniczonego, ale i zabawnego. Życie jest warunkiem tego, abym mógł cokolwiek w ogóle opisać, jak zatem mogłoby być adekwatnie opisane?

Dziękuję za uwagi, doprecyzowałem tekst na blogu, tak aby było jasne, kiedy piszę o podmiocie transcendentalnym, a kiedy o empirycznym. Starałem się w tym tekście użyć minimalnej liczby słów:

https://mdolecki.wordpress.com/texts/po ... ga-wersja/

Będzie jeszcze kilka wyjaśnień, a raczej porównań - do filozofii indyjskiej:
Absolut - Brahman
Ja transcendentalne - Atman
Ja empiryczne - dżiwa
Bóg - Iśwara

Te porównania są "z grubsza", ale znaczące.

1. próba zdefiniowania znaczenia słowa "istnienie" jest nieporozumieniem, ponieważ trzeba istnieć, żeby móc cokolwiek zdefiniować.

Zgadzam się. Już Kartezjuszowi zarzucono, że jego „Myślę, więc jestem” zawiera podstawowy błąd, ponieważ aby myśleć, trzeba najpierw istnieć.

2. Czy można z częścią rozmawiać o całości? Człowiek jest elementem świata, jak można z nim rozmawiać o całym świecie oraz o tym, do czego świat jest odniesiony?

Teoretycznie nie; mówi o tym znana historia (z Indii) o słoniu i ślepcach, gdy każdy określając jego wygląd, dotykał innej części zwierzęcia, a nie widział całości (ten, który dotknął trąby, twierdził, że słoń wygląda jak wąż, ten, który dotknął jego boku, że przypomina skałę, itd) .
Podobnie pisze św. Augustyn /”O muzyce XI.30”/: Bo gdyby na przykład umieścić kogoś jak posąg w kącie jakiegoś niezwykle wielkiego i pięknego gmachu, nie potrafiłby ocenić piękna tej budowli, której sam także jest częścią. Podobnie żołnierz w szeregu nie może dostrzec szyku całego wojska.
Ale pamiętając o powyższym, rozmawiać zapewne można; szkody nie przyniesie.

3. Słowa (w głowie, na języku, na papierze) są elementami świata, czy za pomocą elementów świata można przedstawić relację między światem a tym, do czego jest on odniesiony (czyli do Ja oraz do Boga)?

Jeśli się nie ma innego środka czy sposobu, to czemu nie, choć logicznie (chyba, że wyjdziemy poza logikę Arystotelesa – to jest jakaś szansa) i formalnie rzecz biorąc, trudno liczyć na sukces.

Otóż to. Niby się nie da "metafizykować", a jednak się próbuje

Zapewne wbrew intencjom autora, ale postanowiłem ten tekst nieco "odczarować", usuwając pojęcia teologiczne (jestem zwolennikiem wyraźnego rozdzielenia filozofii od teologii), mając nadzieję, że - być może - pozwoli to uczynić go bardziej przystępnym, jednocześnie nie wypaczając zasadniczo sensu całej konstrukcji (choć zdaję sobie sprawę, że to jak gra w bierki albo w "kibel", kiedy próbuje się z tak misternej konstrukcji coś wyciągać...). Sprowokował mnie do tego wtręt o istnieniu "wersji dla ateistów", którą po prostu spróbowałem sobie wyobrazić (być może mylnie).

Przechodząc już do rzeczy... Postanowiłem podmienić:

"Ja = absolutny podmiot" na: "Ja=podmiot".
"Bóg = absolutny przedmiot" na "przedmiot=świat (zewnętrzny względem podmiotu)"
Przy tak zdecydowanie dualistycznym rozróżnieniu przymiotnik "absolutny" staje się zbędny - wiadomo, że w tak nakreślonej koncepcji nie ma możliwości innego podmiotu, ani innego przedmiotu.
"Ja i Bóg = dwa “aspekty” Absolutu" na "wszechświat" - zbiór wszystkiego, co istnieje, ale będący zasadniczo czymś więcej niż "świat zewnętrzny" w znaczeniu przyjętym w poprzednim punkcie (raczej suma "światów" zewnętrznego i wewnętrznego).

Wtedy wychodzi, że:
Słowa "podmiot" oraz "przedmiot" wskazują na relacje ich desygnatów do świata. Te relacje różnią się wyłącznie zwrotem. Świat jest odniesiony do Ja; jako człowiek jestem odniesiony – wraz ze światem zewnętrznym – do (wszech)świata [może w warstwie słownej brzmi to nonsensownie, ale mam nadzieję, że jest zrozumiałe].
Podmiot nie może zobaczyć samego siebie, ponieważ nie może stać się przedmiotem, ale może ujrzeć siebie we (wszech) świecie - tu też jest galimatias, ale był on już w tekście oryginalnym, na co zwrócił uwagę Gorgiasz.

Świat jest poza rozróżnieniem na podmiot i przedmiot.
Świat nie jest w jakiejkolwiek relacji, ponieważ nic innego nie istnieje.
Świat nie jest taki lub inny, po prostu jest.

Ja wydaję się być osobą, met.: osobowość jest moją maską.
Osoba:
1. może doświadczać tego, że jest jednym z elementów świata oraz tego, że cały świat jest “jego/jej” światem, i może działać na tej podstawie, angażując intelekt, wolę oraz emocje;
2. oraz może mieć problem z podaniem definicji słowa osoba.

Zasada iluzji: Ja jestem bardziej realny niż osoba, którą wydaję się być.
Zasada interakcji: wszystkie osoby są tak samo realne jak osoba, którą Ja wydaję się być.

Tu, jak widać, nic się w mojej wersji nie zmienia, nawet jeśli odrzucić "Boga" (więc po co komu taki Bóg? - zapytał pewien wieśniak). Być może zmieniłby się fragment o "łasce", ale zupełnie nie rozumiem, jak on ma się do reszty konstrukcji (i nie w mojej wersji, tylko w oryginale)?

Żeby było jasne - powyżej nie prezentuję własnych poglądów, tylko jedną z dwóch możliwych opcji:
- przekład na język współczesny (jeśli nie wypaczyłem sensu nadanego przez autora koncepcji)
lub:
- autorską wariację na ten temat (jeśli wypaczyłem).

Miło wiedzieć, że ktoś jeszcze tworzy systemy. Nie żeby osiągały one cel, jaki sobie zakładają, ale w nieomal każdym systemie jest furtka, którą można z niego wyjść w kierunku Prawdy*. U Ciebie jest dużo dowolności. W zasadzie posługujesz się samymi nieugruntowanymi konstruktami. Nietzsche nazwałby Cię "tkaczem wiatru", a ja bym to podkreślił ołówkiem, jak to mam we zwyczaju. No więc, jako realista stojący na stanowisku, że punktem odniesienia każdej stratosferycznej rozkminy musi być potoczne doświadczenie, oznajmiam że nie zostało mi wytłumaczone (zdefiniowane), co to jest przedmiot. Przez to nie wiem, co to jest Bóg. Rozumiem, że podmiotem jest narrator. ;)

Co prawda nie jestem zwolennikiem tezy Wittgensteina, brzmiącej: "o czym nie można mówić, o tym trzeba milczeć", ale nie widzę sensu w tworzeniu metafizyk. To jest jałowa robota, "masaż mózgu". Natomiast plan metafizyczny (obszar poza-naukowy) jest esencją życia i warto oscylować myślą wokół niego. Z tym, że to jest płomień, którego się nie chwyci. Twój tekst jest bąblem po oparzeniu.

Przepraszam za niemerytoryczny komentarz. Jestem "Kmiotek", więc nie musisz brać go poważnie. ;)

_____________________
* Znalazłem u Ciebie pewną furtkę. Zainspirowałeś mnie do pomyślenia, że Bóg mógł stworzyć człowieka, żeby móc doświadczać świata (Siebie). To dalekie od Twoich dociekań, ale dla mnie to płodna ewentualność. Dziękuję.