Jestem w trakcie czytania świetnej książki o tworzeniu fabuły. "Plot & Structure" James Scott Bell. Robię notatki, może komuś się przydadzą. Będę dorzucał w miarę posuwania się naprzód.

Fabuła i konstrukcja

J. S. Bell

(Notki)

Najpierw skończ, a dopiero później, w czasie korekty się martw jak to wygląda i myśl o poprawkach, stylu, itd.

Cztery główne fundamenty fabuły: Główny Bohater, Cel, Konfrontacja i Nokaut.

Główny Bohater – Interesująca fabuła rozpzoczyna się z interesującym bohaterem.
Cel – jego osiągnięcie musi być niezbędne dla bohatera. Może przyjąć dwie formy – osiągnąć coś albo uciec od czegoś.
Konfrontacja – czytelnik w tajemnicy chce jednego – zmartwień. Fabuła musi być pełna zmagań z wrogami, nieprzyjaznymi sytuacjami, przeszkodami na drodze do osiągnięcia celu. „Umieść swojego bohatera na drzewie. Rzucaj w niego kamieniami. Później go ściągnij go na dół”
Nokaut – porządne zakończenie może usatysfakcjonować czytelnika, nawet jeśli reszta książki jest słaba (chyba, że nie dotrwał do końca). Kiepskie zakończenie załatwi nawet dobrą książkę, pozostawiając czytelnika rozczarowanego.

* * *

Przypraw bohaterów. Niech nie będą bladzi i bezsmakowi. Odnosi się to zarówno do głównych postaci, jak i drugoplanowych. Jeśli jakaś osoba pojawia się tylko w jednej scenie, spraw, żeby czytelnik ją zapamiętał, żeby była kolorowa, oryginalna (patrz jak robi to Nail Gaiman, choćby w Nigdziebądź – tam nie ma nudnych postaci).

Sceneria

Czy możesz zabrać czytelnika do miejsca, w którym jeszcze nie był?

Niech miejsca, w których rozgrywa się akcja będą świeże.

Jak wiele rozmów pomiędzy potencjalnymi kochankami rozgrywa się w restauracjach, a jedyną różnicą są podawane dania? Dlaczego nie umieścić ich w domku na drzewie? Albo w metrze utkniętym w tunelu?

Czytelnik uwielbia czytać o szczegółach zawodów bohaterów. Zbierz informacje. Przejdź szkolenie w określonym zawodzie. Zrób wywiad z osobą, która w nim pracuje. Cokolwiek robisz, niech twój bohater nie wykonuje swojej pracy w stary, przewidywalny sposób. Pogrzeb głębiej za oryginalnymi szczegółami.

Dialog

Dialog ma dokonać dwóch rzeczy – stworzyć oryginalne postacie i ruszyć do przodu akcję. Najlepiej, żeby robił obydwie rzeczy, albo chociaż jedną z nich. jeśli nie robi żadnej, nie potrzebujesz go.

Twój bohater powinien mieć niepowtarzalny sposób mówienia. Dwie postacie nie powinny brzmieć podobnie. To, w jaki sposób mówią, powinien pokazywać ich osobowość.

* * *

Alfred Hitchcock powiedział, że dobra historia jest jak życie, z którego zostały wycięte wszystkie nudne części.

Struktura trzyaktowa

Początki
- zaprezentuj świat opowieści – powiedz coś o scenerii, czasie
- ustanów ton, na którym ma polegać czytelnik – dramat, groteska, strach
- przykuj uwagę czytelnika, żeby przeszedł do następnego etapu – środka. pokaż mu, dlaczego ma kontynuować.
- wprowadź opozycję – kto i dlaczego chce powstrzymać bohatera?

Środki

- pogłęb związki bohatera
- utrzymuj czytelnika w zainteresowaniu, co do dalszych losów bohatera
- przygotuj grunt do ostatecznej rozgrywki

Końce

- znajdź luźne wątki i doprowadź je do porządku
- daj wrażenie rezonansu. Najlepsze książki zostawiają wrażenie czegoś poza granicami książki. Co twoja opowieść znaczy w głębszym sensie?

Wrota Bez Powrotu

Chodzi o przejście pomiędzy aktem pierwszym a drugim oraz drugim i trzecim. Wydarzenie, które popchnie bohatera do przejścia z jednego aktu do drugiego. Bez tego wydarzenia bohater byłby kompletnie zadowolony tam, gdzie jest. Po przejściu przez Wrota Bez Powrotu nie ma powrotu:). Pierwsze wrota prowadzą z bezpiecznej sytuacji do nowej, nieprzewidywalnej, z której nie da się już cofnąć. Drugie prowadzą do ostatecznej rozgrywki.

Pierwsze wrota – normalny świat bohatera, miejsce bezpieczne i sprawdzone. Mogą zdażyć się tam jakieś problemy, ale nic wielkiego. Bohater jest zadowolony będąc tam. Coś musi się wydarzyć – coś, co przepchnie go przez te wrota. Po drugiej stronie leży wielka niewiadoma, ciemny las. Bohater będzie musiał wejść głęboko, pokazując odwagę, ucząc się nowych rzeczy, zdobywając sprzymierzeńców, walcząc z wrogami, itd.

Drugie wrota – Bohater stawia czoła wielu konfrontacjom i wyzwaniom. Będzie się tak działo w nieskończoność, chyba że jakiś kryzys, czy odkrycie otworzy drugie wrota, prowadzące do punktu kulminacyjnego. Po drugiej stronie wrót Bohater zbiera swoje siły (wewnętrzne i zewnętrzne) do ostatniej bitwy albo ostatecznego wyboru, który zakończy opowieść. Nie ma powrotu zza tych wrót. Opowieść musi się zakończyć.

* * *

Znajdź najsłabszy punkt swojego pomysłu na fabułę. Coś, co zatopi cały projekt. Szukaj dobrze.

Alfred Hitchcock powiedział, że siła thrillera leży w sile czarnego charakteru.

Początek

Akt pierwszy ma następujące zadania:

- złapać czytelnika
- ustanowić więź pomiędzy czytelnikiem, a bohaterem
- zaprezentować świat opowieści
- ustanowić ogólny ton
- zachęcić czytelnika do kontynuowania
- wprowadzić opozycję

Jeśli zrobisz te rzeczy dobrze, twoja fabuła będzie miała solidne podstawy.

Złapanie czytelnika

Pierwszym zadaniem twojego początku jest złapanie czytelnika. Kropka. A pierwszym czytelnikiem będzie wydawca, który tylko szuka powodu, żeby odrzucić twoją powieść. Nie daj mu ku temu powodów. Możesz to zrobić na kilka sposobów:

- otwierające zdania
- akcja
- surowe emocje
- haczyk – zerknij w przeszłość
- nastawienie bohatera
- prolog

Otwierające zdania – przykłady:

„Katherine Sellers była pewna, że samochód zaraz zacznie ślizgać się po gładkiej, oblodzonej powierzchni chodnika i straci nad nim kontrolę.”

„Penny Dawson obudził się i usłyszał, jak coś porusza się ukradkiem w ciemnej sypialni.”

„Wtorek był zwykłym, kalifornijskim dniem, pełnym słońca i obietnic, dopóki Harry Lyon nie musiał zastrzelić kogoś w czasie obiadu.”

Jakie są ważne elementy tych początków?

- podają imię i nazwisko bohatera. Stwarza to iluję rzeczywistości.

- coś się wydarza, albo zaraz wydarzy. Nie coś zwykłego, ale niebezpiecznego, strasznego.

Daj czytelnikowi wrażenie, że zaraz się coś wydarzy. Jeśli zaczniesz z długim opisem, początek będzie statyczny. Wprowadź bohatera tak szybko, jak to możliwe. Bohater jest dynamiczny, sceneria, pogoda są statyczne. Popatrz na to zdanie:

„Świat za oknem stał w płomieniach. Liście na drzewie pistacjowym żarzyły się pomarańczowymi płomieniami. Mattie studiowała światło poranka. Leżała po stronie łóżka, na której powinien spac jej mąż.”

Wprawdzie zaczyna się opisem, ale bohater pojawia się już w trzecim zdaniu. A następnie wrzuca zagadkowe zdanie o mężu, którego nie ma, tam gdzie powinien być.

c.d.n.

Wszystko to jest dobre i piękne, ba, nawet i pożyteczne o ile już wcześniej to wszystko rozumiesz.
Niestety, jedno zdanie czy dwa na dany temat nie sprawią, że ktoś stanie się drugim kingiem.

Ale jako checklista, takie rzeczy są genialne.
Bo czasami o najoczywistszych rzeczach najłatwiej jest zapomnieć.
Zrobiłem sobie podobne notatki na bazie "biblii dla scenarzystów" i staram się co dziennie przynajmniej ze dwa razy "przewałkować".

Swoją drogą, tamta książka wydaje mi się dużo lepiej napisana.