Shalak pisze:
Jak sie chronic przed kradzieza ksiazki, skoro kazde wydawnictwo chce dostac maszynopis zanim w ogole zdradza warunki ewentualnej umowy - moge gdzies tekst notarialnie zatwierdzic jako swoj?

Nie należy wysyłać całej książki - zwłaszcza do mało znanych wydawnictw. Niestety, istnieje na rynku wydawniczym handel rękopisami. Nieuczciwy wydawca nie odpisuje autorowi, by po kilku latach wydać jego książkę pod zmienionym tytułem i nazwiskiem - w wydawnictwie równie nieuczciwego kolegi po fachu. Mądrzej jest wysłać kilka rozdziałów proponując wydawcy nadesłać całość, gdy ten wyrazi zainteresowanie „próbką”. Zmniejsza nam to znacznie listę odbiorców całego rękopisu, a tym samym ułatwia kontrolę.

Domyślam się, że pani Magdalena, będąc podlotkiem, ostrzegała koleżanki ze szkolnej ławy, by uważały na czarną wołgę, którą jeżdżą Rosjanie porywający małych Polaków, by wysysać z nich krew potrzebną do leczenia chorych na białaczkę dzieci komunistycznych dygnitarzy. Bo opowieść o handlu rękopisami to typowa urban legend. Autorka nie dość, że nie podaje żadnych faktów ją potwierdzających (niby jakie tytuły zostały w ten sposób opublikowane?), to nie próbuje nawet na moment się nad nią zastanowić, bo już pobieżna logiczna analiza musi wykazać, że to piramidalna bzdura. Zacznijmy od środka zaradczego: wysłania próbki i dosłania całości dopiero na prośbę wydawcy. W jaki niby sposób ma to chronić nas przed przekrętem? A co, oszust nie może „wyrazić zainteresowania próbką”? Na dodatek korzystanie z tej rady zmniejsza szanse autora, bo wydawnictwa zwykle chcą całość tekstu, a nie fragment. Niektóre poproszą o dosłanie reszty, ale inne po prostu wyrzucą maszynopis do kosza jako niespełniający wymogów stawianych propozycjom wydawniczym.
Przejdźmy teraz do samego przekrętu. Zwykle propozycję wydawniczą wysyła się do wielu oficyn (autorka artykułu jest tego świadoma), czyli oszust dysponuje powieścią debiutanta, która przez kilka lat nie znalazła wydawcy (autorzy nie poddają się po paru miesiącach). Przyjmijmy jednak - jest to możliwe - że nikt się na niej nie poznał i powieść mimo odmów nadaje się do wydania. Autora chcemy oszukać, ale autor jest potrzebny do promocji, udziela wywiadów, bierze udział w spotkaniach autorskich, więc książka nie może być wydana anonimowo, pod nazwiskiem wydawcy nie bardzo, bo zawodowi recenzenci rzadko czytają książki wydawane samodzielnie, wychodząc z (często słusznego) założenia, że skoro nie przeszły weryfikacji na normalnej ścieżce wydawniczej, to są mało wartościowe, jeśli nie wręcz grafomańskie, czyli musimy mieć wspólnika. I teraz problem. Honorarium debiutanta wynosi zwykle 1-2 złote od sprzedanego egzemplarza, czyli żeby przekręt się opłacał, musimy znaleźć idiotę, który zaryzykuje więzienie (za przywłaszczenie sobie cudzego autorstwa wedle artykułu 115 prawa autorskiego grożą trzy lata odsiadki) za mniejszą kwotę, powiedzmy 50 groszy od egzemplarza, i to płatną nie z góry, tylko po sprzedaży książki, przy braku gwarancji, że cokolwiek się sprzeda.
Już w tym momencie widać, że Layer-Sarzotti wypisuje nonsensy, tylko siejąc panikę wśród debiutantów, bo przestępcy nie są skończonymi idiotami i nawet ci o najniższym IQ, jeśli nie są pijani, kalkulują, czy przestępstwo im się w jakiś sposób opłaca.
Przyjmijmy jednak, że ów wydawca postanowił takie debilne przestępstwo popełnić i rzeczywiście znalazł wspólnika, który zechciał do niego dołączyć, bo na przykład zamarzyło im się trafienie do księgi rekordów Guinnessa w kategorii „sprawcy najmniej opłacalnego przekrętu”. Drukują książkę i co? Pisarz zwykle jest człowiekiem czytającym i ma czytających znajomych, którym zazwyczaj swoją powieść pokazał. Prędzej czy później on sam albo ktoś z jego znajomych odkryje, że powieść została opublikowana pod innym tytułem i nazwiskiem. Czy będzie miał jakieś trudności z udowodnieniem swojego autorstwa? Żadnych. Część propozycji wydawniczych przesłał drogą elektroniczną, ma więc stare maile z załączonym tekstem powieści, te same maile spłynęły do wydawnictw, biegły informatyk bez trudu potwierdzi, że nie powstały post factum. W niektórych wydawnictwach koperta z powieścią nadal leży nierozpakowana, co stanowi idealny dowód, kto i kiedy ją przesłał, w tych, z których nadeszła odpowiedź, ktoś z redaktorów mógł być za wydaniem książki i chociaż przegrał w głosowaniu (w części wydawnictw decyzja o wydaniu zapada kolegialnie), zapisał sobie nazwisko autora, by jego następną propozycję przeczytać w pierwszej kolejności.
Pisarz, mając świadków i dowody, składa więc doniesienie do prokuratury o naruszenie praw autorskich, a do sądu pozew cywilny. I teraz gościowi, który chciał zaoszczędzić 1-2 zł na jego honorarium, grozi więzienie i wypłata sowitego odszkodowania, a nakład w całości zostanie skonfiskowany. Oszust dużo lepiej wyszedłby na tym, gdyby książkę wydał bez kombinowania, a potem po prostu autorowi nie zapłacił (i tacy kanciarze są plagą i realnym problemem, a nie rzekomi złodzieje maszynopisów). Prawo karne do takich rozliczeń się nie wtrąca, więc oszustowi nic by nie groziło, co najwyżej płatność z odsetkami, jeśli autor poszedłby do sądu.
Przyjmijmy nawet, że autor się nie zorientował i przestępstwo uszło bezkarnie. No i co dalej? Na książce debiutanta zwykle się traci, jak wyjdzie na zero jest dobrze, zarobek jest dużym sukcesem. Debiutantów wydaje się z myślą, że jest to długofalowa inwestycja (stąd częsty w umowach zapis, że wydawnictwo ma prawo pierwokupu dalszych napisanych przez niego książek). Czy wspólnik napisze oszustowi drugą książkę? Nie, bo przecież nie potrafi.

Oszust dużo lepiej wyszedłby na tym, gdyby książkę wydał bez kombinowania, a potem po prostu autorowi nie zapłacił (i tacy kanciarze są plagą i realnym problemem, a nie rzekomi złodzieje maszynopisów).